Some schools are being shut down

ՈՐՈՇ ԴՊՐՈՑՆԵՐ ԿՓԱԿՎԵՆ

10 մասնավոր դպրոցների գործունեությունը հարցականի տակ է
Փետրվարին ԿԳՆ կրթության պետական տեսչությունը ստուգումներ իրականացրեց ՀՀ հանրակրթական ծրագրեր իրականացնող 49 ոչ պետական ուսումնական հաստատություններում: Դրան զուգահեռ՝ ավարտական դասարաններում թելադրության եւ թեստերի միջոցով իրականացվեց նաեւ աշակերտների գիտելիքների ստուգում: «Առավոտը» զրուցեց տեսչության պետի տեղակալ Ռաիսա Գալստյանի հետ: Պարզվեց, որ արդյունքները գոհացուցիչ չեն ո՛չ ուսումնական գործընթացի կազմակերպման՝ կրթության բնագավառի օրենսդրության համապատասխանության, ո՛չ էլ աշակերտների գիտելիքների մակարդակի առումով: Տիկին Գալստյանը նշեց «ICUPC» ՍՊԸ-ի մասին. «2008-ի նոյեմբերին 23 ոչ պետական ուսումնական հաստատություններում ուսումնասիրության ժամանակ այդ ՍՊԸ-ի տնօրենն ասաց, որ իրենք աշակերտական համակազմ չունեն եւ գործունեություն չեն իրականացնում: Իսկ երբ 2009 թ. մարտին ստուգում կատարելու նպատակով մեր տեսուչներն այցելեցին այդ ՍՊԸ, կասկած առաջացավ, որ այն իրականում թաքնված ուսումնական գործունեություն է իրականացնում: ՍՊԸ-ի ղեկավարությունը խոչընդոտել է տեսուչների աշխատանքը: Մեր տեսուչները սահմանված կարգով արձանագրել են փաստը, տեղեկացրել ոստիկանությանը, եւ հարցը ներկայացվել է ՀՀ գլխավոր դատախազին»: Ռ. Գալստյանի փոխանցմամբ՝ ստուգումների արդյունքում պարզվել է, որ համատարած բնույթ է կրում այն, որ հանրակրթական ծրագրեր իրականացնող այդ կազմակերպությունների մեծ մասը՝ որպես ուսումնական հաստատություն, չունեն հիմնադիր փաստաթուղթ՝ կանոնադրություն, այսինքն՝ չեն պահպանվել «Կրթության մասին» ՀՀ օրենքի 32-րդ հոդվածի պահանջները: Առաջին դասարան ընդունելությունը կատարվում է օրենքի խախտումով. տարիքի անհամապատասխանությամբ երեխաներ են ընդունում՝ 6 տարեկանը չլրացած, չեն պահպանվում պետական օրինակելի ուսումնական պլանի պահանջները, մանկավարժները չունեն կա՛մ մանկավարժական, կա՛մ մասնագիտական կրթություն եւ այլն: Ռ. Գալստյանը հավելեց. «Ստուգումների արդյունքում կազմվել են ակտեր եւ ներկայացվել հաստատությունների տնօրեններին: ԿԳ նախարարին՝ ստուգումների ամփոփ հաշվետվությունը: Մոտ 10 ուսումնական հաստատության գործունեության կասեցման առաջարկ է ներկայացվել, անուններ չենք հրապարակում, քանի որ նախարարի որոշումը դեռ չկա. հնարավոր է՝ առաջարկը որոշ դեպքերում մերժվի»: Նկատի ունենալով, որ շուտով նոր ԿԳ նախարար ենք ունենալու՝ այս գործընթացը ավելի մշուշոտ է դառնում:
Այդուհանդերձ, տեսչությունում մեզ տրամադրեցին որոշ դպրոցների կատարած խախտումների մասին տվյալներ: Այս «մասով» առաջին հորիզոնականում է «Բարիկ-Ա» մասնավոր բարեգործական միջնակարգ դպրոցը: 2000-01թթ. Երեւանի 68617 զորամասում «Բարիկ-Ա»-ն հիմնադրել է միջնակարգ կրթահամալիր զինծառայողների համար՝ 8-ամյա կրթություն իրականացնելու նպատակով: Ըստ դպրոցի տնօրենի ներկայացրած բացատրության՝ ուսուցիչները բարեգործական հիմունքով միջնակարգ ծրագրով ապահովում են համապատասխան կրթություն, եւ զինծառայողները ծառայությունն ավարտելուց հետո «Բարիկ-Ա»-ում հանձնում են պետական քննություն եւ ստանում ատեստատ: Ինչպես նշեց Ռ. Գալստյանը. «Կրթության մասին» ՀՀ օրենքով ուսուցման նման ձեւ կամ ավարտման ընթացակարգ սահմանված չէ»: Այստեղ ուսուցիչների հետ պայմանագրեր չեն կնքվում, նրանց տրվում է 10-15 հազար դրամ սոցօգնություն, որը գոյանում է անդամների նվիրատվությունից: Սա էլ հակասում է ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքի դրույթներին:
«Շահամիր Շահամիրյան վարժարան» ՍՊԸ-ն չունի երկհամակազմ դասարաններ, սակայն տարբեր դասարանների մի շարք առարկաներ դասավանդվում են միաժամանակ եւ մեկ ուսուցչի կողմից, մասնագիտական համապատասխան որակավորում չունի 6 ուսուցիչ, եւ այլն: «ԱլՄա- Տրոն» ՍՊԸ-ում մի շարք խախտումների շարքում աչք է զարնում այն, որ 6 ուսուցիչ չունի մասնագիտական համապատասխան կրթություն կամ ուսուցչի որակավորում, ֆիզկուլտուրայի եւ ՆԶՊ առարկաների ուսուցիչների հետ աշխատանքային պայմանագրեր կնքված չեն եւ այլն: Երեւանի «Աղասի Այվազյան» մասնավոր դպրոցում երեխաները գերբեռնված են, 2-4-րդ դասարաններում աշակերտները օրական պարապում են 8 դասաժամ, այնինչ՝ շաբաթական 23-27 ժամը չպիտի գերազանցվի: Տնօրենի հրամանով 2008թ. սեպտեմբերին 1-ին դասարան ընդունված Մարիամ Գրիգորյանը հոկտեմբերին միանգամից տեղափոխվել է 2-րդ դասարան: Խախտումների քանակով ետ չի մնում «Ուսուցիչների ստեղծագործական վարպետանոցներ» ՍՊԸ-ն: Այստեղ ապահովված չեն ուսումնական տարածքներին ներկայացվող պահանջները. դասարանները նեղ են, գրատախտակը համարյա աշակերտական սեղաններին է կպած, դպրոցն ունի ընդամենը մեկ սանհանգույց, որից օգտվում են եւ՛ աշակերտները, եւ՛ աշխատողները: 2008-09 ուստարում տնօրենի հրամանով մեկ աշակերտ ընդունվել է 2-րդ դասարան (տարիքի անհամապատասխանությամբ), առանց 1-ին դասարանի դասընթացն ուսումնասիրելու: 11-րդ դասարանի քննական արձանագրությունում գրված է, որ աշակերտը հանձնել է ռուսաց լեզու, սակայն ատեստատների բաշխման մատյանում նրա գնահատականը գրանցված է անգլերենի սյունակում: «Ֆրանսիական դպրոց» հիմնադրամում հայտնաբերված բազում խախտումների շարքում է այն, որ հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհուրդը որոշում է կայացրել 5.5 տարեկաններին ընդունել դպրոց: Խախտվել են նաեւ «Կրթության մասին» եւ «Լեզվի մասին» ՀՀ օրենքների պահանջները, քանի որ այս հաստատությունում կրթությունն իրականացվում է ֆրանսերեն լեզվով: Տարօրինակ է, որ Երեւանի «Հույսի փարոս» դպրոցից 2007-08 ուսումնական տարվանից մինչեւ ստուգման պահը ուսումնական այլ հաստատություն է տեղափոխվել 54, դպրոց է ընդունվել 44 աշակերտ, այն դեպքում, երբ դպրոցն ունի ընդամենը 50 աշակերտ: «Էթերա» կրթահամալիրի տնօրեն Արմանուշ Միրզոյանն աշխատում է նաեւ Երեւանի թիվ 142 դպրոցում՝ որպես «կազմակերպիչ»: Սակայն տնօրենը վարչական աշխատող է, եւ դա իր հիմնական աշխատանքն է. նրան թույլատրվում է միայն մանկավարժական-գիտական գործունեություն՝ համատեղության կարգով, այն էլ՝ հիմնական աշխատանքից դուրս: Ստուգումից հետո Ա. Միրզոյանին աշխատանքից ազատման հրաման է տրվել: Իսկ «Օհանյան վարժարանի» տարրական դպրոցի գործունեությունը լիցենզավորված չէ: Ինչպես տեղեկացրեց Ռ. Գալստյանը. «Հաստատությունն օրենքով սահմանված կարգով պատասխանատվության կներկայացվեր, եթե տնօրենը բացատրություն չներկայացներ այն մասին, որ լիցենզավորման գործընթացն ընթացքի մեջ է»:

ՏԱԹԵՎ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ

I Don't Blame Her..she did what she had to do....

Սոցիում
2009-04-28
«Հաճախորդիս գրպանը պետք է միշտ լիքը լինի»

Գայանեն պատճառաբանում է, որ մարմինը վաճառում է, որպեսզի երեխաներին պահի
«3 տարի ա՝ երեխեքիս երեսը կարգին չեմ էլ տեսնում, ստիպված մորս մոտ եմ թողել: Ուրիշ տարբերակ չկար, կամ սովից մեռնելու էինք, կամ էլ պիտի իրար ուշ-ուշ տեսնեինք»,- «Առավոտի» հետ զրույցում ասաց 25-ամյա Գայանեն: Նա Վանաձորից եկել է Երեւան՝ աշխատանք փնտրելու նպատակով: «Հիմա աշխատանք գտնելը շատ դժվար ա, առաջ սրճարանում մատուցող էի, բայց օրական ստացած 1500 դրամով հազիվ հաց էի կարողանում գնել, շատ ժամանակ երեխեքս սոված էին քնում, ես էլ ստիպված եկա Երեւան՝ աշխատանք գտնելու: Սկզբից ծանոթիս միջոցով մի օբյեկտում աման լվացող էի աշխատում, գործս շատ ծանր էր: Առավոտից մինչ ուշ գիշեր աշխատում էի ու կարգին չէի էլ վարձատրվում, բայց ընկերուհիներս խորհուրդ տվեցին էդ գործից հրաժարվեմ, որովհետեւ ինձ համար լավ գործ էին գտել՝ բարձր աշխատավարձով»,- ասաց Գայանեն: Նրա խոսքերով, ինքը չի ամաչում իր ներկայիս աշխատանքի համար, քանի որ, անկախ ամեն ինչից, 2 անչափահաս երեխաներն այժմ փոքր-ինչ բարեկեցիկ են ապրում: «Սկզբից չէի ցանկանում, բայց հետո հասկացա, որ միայն էդ ձեւով կարամ երեխեքիս պահեմ, շատերին գիտեմ, որ անգամ ամուսնացած են ու մարմնավաճառությամբ են զբաղվում: Ես ամուսին չունեմ: Ճիշտ ա, մայրս երեխեքիս պահում ա, բայց մենակ փողի համար, որովհետեւ ամեն շաբաթ փող եմ ուղարկում, ամիսը մեկ անգամ էլ գնում եմ երեխեքիս տեսնելու: Մորս համար կարեւորը փողն ա, ես նրան չեմ հետաքրքրում: 17 տարեկանում ամուսնացրեց ու դժբախտացրեց, իրա պատճառով եմ հիմա մարմնավաճառությամբ զբաղվում»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Գայանեն: Ըստ նրա՝ «Դպրոցը ավարտելուն պես մայրս ամուսնացրեց իր ծանոթի տղայի հետ: Ոչ սիրում էի, ոչ էլ ճանաչում, ինքն էլ ոչ տուն ուներ, ոչ էլ կարգին ընտանիք: Դոմիկում էինք ապրում, վիճակներս շատ վատ էր, հազիվ էինք գոյություններս քարշ տալիս: Արդեն 2-րդ աղջիկս էր ծնվել, բայց մեր վիճակը ոչ մի կերպ չէր լավացել: Լինում էր, որ ամուսինս օրերով տուն չէր գալիս, մի օր էլ իմացա, որ գողություն անելիս բռնվել ա: Չեմ էլ հիշում՝ քանի տարի տվեցին, ինքն ինձ ընդհանրապես չէր հետաքրքրում: Ստիպված հետ եկա մորս տուն, բայց մայրս անընդհատ երեսովս էր տալիս, որ ինքը պարտավոր չի ինձ ու երեխեքիս պահի, ես էլ սկսեցի տարբեր տեղեր աշխատել, բայց մեր վիճակը ոչ մի ձեւով չէր լավանում: Դրա համար էլ թողեցի ու եկա Երեւան»:
Շատ մարմնավաճառների նման Գայանեն երբեք փողոցում չի կանգնում, նրան ամեն օր «աշխատանքի» են տանում իր բնակարանից: Նա բնակարանը գնել է մարմնավաճառությամբ վաստակած գումարով:
«Կարծում եմ՝ արժանի չեմ, որ փողոցում կանգնած գումար աշխատեմ, ամեն մարդ իր աշխատաոճն ունի, մարմնավաճառությունն էլ ա աշխատանք, ինչից փող ես աշխատում՝ աշխատանք ա: Մեր անունն ա դուրս եկել, աշխարհի ամենավատ բառերն են ասում մեր հասցեին, բայց հայ կանանց մեծամասնությունը արտասահման են գնում հենց միայն մարմինները ծախելու համար, ու բոլորին ստում են, իբր թե դայակ են աշխատում: Ես թաքցնելու ոչինչ չունեմ ու նման չեմ փողոցում կանգնած ամեն մի թափթփուկի: Ինձ մոտ բավականին ճանաչված ու հարուստ տղամարդիկ են գալիս: Հիմնականում նույն մարդկանց եմ սպասարկում: Հաճախորդներիս գրպանները պետք է միշտ լիքը լինեն,- ասաց Գայանեն:- Երազանքս սա չի եղել, բայց արդեն ուրիշ ճանապարհ չունեմ, եթե ընտրում ես էս ուղին, ուրեմն ամբողջ կյանքումդ ուղեկցելու է քեզ: Ես կորցնելու ոչինչ չունեմ, ու եթե հայտնվել եմ էս ճահճում, էնպես պիտի անեմ, որ գոնե ինչ-որ տեղ շահած դուրս գամ: Գեղեցիկ մարմինս ու արտաքինս գոնե բարձր գնահատականի են արժանի, չեմ ուզում ինձ ստորացնել, վերջիվերջո մայր եմ»,- ասաց Գայանեն: «Այս տարի մեծ աղջիկս դպրոց է գնալու, ամեն ինչ կանեմ, որ առաջին անգամ ես դպրոց տանեմ: Հիմա երեխեքս փոքր են, ոչինչ չեն հասկանում, գուցե մեծանան ու ինձ չընդունեն որպես մայր, բայց միեւնույն ա, նրանց շատ եմ սիրում ու այս քայլին գնում եմ միայն նրա համար, որ սոված չմնան ու բարեկեցիկ կյանքով ապրեն»,- հայտարարեց Գայանեն:

ԱՐՄԻՆԵ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Special Education Schools in Armenia...assistance is needed.

http://www.tert.am/am/video/QkSj0kmHVIw/

The Special Needs Schools in Armenia and Their Needs

Արդեն մի քանի տարի «Ապագան բաց է» հասարակական կազմակերպությունն իրականացնում է տարբեր կրթական ծրագրեր Երևանի հատուկ դպրոցներում, մանկատներում: Այս տարի ուսումնական տարեսկզբից կազմակերպությունը սկսել է «Նամակագրական կապ» անունը կրող ծրագրի իրականացումը, որը նախատեսված է 5-18 տարեկան երեխաների համար: Այս և այլ նախագծերի մասին Tert.am-ին պատմել է կազմակերպության նախագահ Սամվել Մովսիսյանը: Ըստ վերջինիս, այս ծրագիրը նախատեսված է հիմնականում տեսողության հետ խնդիրներ ունեցող երեխաների համար: Երեխաները նամակներ են գրում տարբեր մարդկանց, ովքեր ապրում, աշխատում են Հոլանդիայում, Ավստրալիայում և ԱՄՆ-ում:
«Այդ երեխաները շփման կարիք ունեն, նրանք ցանկանում են կիսվել ինչ-որ գաղտնիքներով, բարելավել հարաբերություններն այլ մարդկանց հետ»,- նշել է Մովսեսյանը: Կազմակերպությունը մանրամասնորեն ծանոթանում է այն մարդկանց տվյալների հետ, ում նամակներ են ուղարկվելու:
«Նախագծի գաղափարը հենց նրանում է, որ այդ մարդիկ կոչ են անում երեխաներին սովորել, կրթություն ստանալ, ուսանել, ինչ-որ բանի հասնել»,- նշել է կազմակերպության նախագահը: Բացի «Նամակագրական կապ» ծրագրից, հասարակական կազմակերպությունն իրականացնում է այլ կրթական ծրագրեր ևս: «Ապագան բաց է» կազմակերպությունը համագործակցում է վեց կառույցների հետ, մասնավորապես` հատուկ դպրոցների և մանկատների հետ, որտեղ կազմակերպության կամավորները յուրաքանչյուր օր տարբեր առարկաների շուրջ դասեր են վարում:
Tert.am-ի թղթակիցը և օպերատորն այցելել են Կրթության և գիտության նախարարության կից Թիվ 12 հատուկ դպրոց և նկարահանել որոշ դասեր:
«Օգնենք երեխաներին» ծրագրում ներգրավված է 70 կամավոր: Հիմնական առարկաներից և համակարգչային հմտություններից բացի, կամավորները երեխաների հետ նաև ֆուտբոլ, շախմատ, շաշկի և վոլեյբոլ են խաղում:
Սամվել Մովսիսյանը պատմել է, որ շուտով 10 երեխաներից բաղկացած թիմը կմեկնի Վանաձոր, որտեղ կմասնակցի ֆուտբոլի մրցաշարին:
Բայց, իհարկե, կազմակերպության հիմնական խնդիրը երեխաների կրթամակարդակի բարձրացումն է: «Նման հաստատություններում բավական ցածր կրթամակարդակ է, ինչի պատճառով էլ ստեղծվել է մեր կազմակերպությունը»,- նշել է Մովսեսյանը:
Հատկապես դժվար է 10-րդ դասարանցիների համար: Եթե ցածր դասարաններում կամավորները մի քանի տարիների ընթացքում կարող են հասնել արդյունքների, ապա ավագ դասարաններում մեկ տարվա ընթացքում դժվար է ինչ-որ արդյունքներ ակնկալել:
Ըստ Մովսիսյանի` 10-րդ դասարանի որոշ աշակերտներ նույնիսկ տառաճանաչ չեն: Իսկ 2005թ. հետո ընդամենը 3-4 աշակերտներ են շարունակում ուսումը բուհերում:
«Ամենակարևորը կրթությունն է, իսկ նման հաստատություններում երեխաների կրթությունը վտանգի տակ է»,- եզրափակել է Մովսիսյանը:
Հասարակական կազմակերպությունը իրականացնում է «Օգնենք երեխաներին» ծրագիրը ոչ միայն մայրաքաղաքում, այլև Գավառում և Վանաձորում:

Myths about Deaf and Hard of Hearing People (cont'd)

Myth: Unusual sounding speech means the person is mentally retarded.
Speech development depends greatly on one's ability to hear him or herself talk. For the deaf person, the foundation for learning speech which hearing people take for granted is not there. The situation has nothing to do with intelligence.

Myth: Deaf people are mute.
It is incorrect to assume this. Some may choose not to use their voices if they think they will be difficult to understand or have inappropriate pitch or volume. In any case, terms like "deaf and dumb" or "deaf-mute" are outdated and considered offensive today.

Myth: Deaf people cannot use the telephone.
Some hard-of-hearing people have enough residual hearing to talk on the phone. Deaf persons use a device call a TTY and the Washington State Relay System.